Wśród najczęściej pojawiających się haseł w wyszukiwarkach internetowych odnaleźć można m.in. diagnoza autyzmu w Warszawie, jak zdiagnozować autyzm. Nic w tym zaskakującego, zaburzenie to jest częstą diagnozą stawianą przez lekarzy specjalistów. Jak rozpoznać autyzm? Jak wygląda diagnoza u dziecka, a jak u dorosłego? Na jakie zachowania zwrócić szczególną uwagę?
Rozpoznanie autyzmu w praktyce
Pierwsze niepokojące symptomy rodzice czy też nauczyciele wychowania przedszkolnego mogą zauważyć u dziecka między 18 a 36 miesiącem życia. Jednym z najprostszych rozwiązań jest wykonanie testu przesiewowego. Na podstawie otrzymanego wyniku można stwierdzić czy dziecko znajduje się w grupie podwyższonego ryzyka. Jeśli dziecko uzyska wysoki wynik, warto zastanowić się nad wizytą u specjalisty. Swoimi własnymi spostrzeżeniami, warto podzielić się z lekarzem pierwszego kontaktu – pediatrą. Niestety, pomimo rosnącej wiedzy na temat autyzmu, wciąż wiele lekarzy bagatelizuje niestandardowe zachowania. Warto jednak zaufać swojej intuicji i udać się do psychologa, psychiatry lub innego pediatry z doświadczeniem w opiece nad dziećmi autystycznymi. Jak zdiagnozować autyzm?
Sposoby diagnozowania autyzmu
Podejrzenie, że dziecko jest w spektrum autyzmu pojawia się najczęściej wraz z pójściem do szkoły. Wynika to z coraz większych wyzwań, jakie są stawiane przed dziećmi wraz z kończeniem kolejnych klas. Objawy stają się coraz bardziej widoczne i zauważalne. Niekiedy zdarza się, że autyzm jest rozpoznawalny w okresie młodzieżowym lub nawet dorosłym. Możliwe formy diagnozy autyzmu:
- wywiad przeprowadzony z rodzicami,
- analiza źródeł (opinia wystawiona przez nauczyciela, rodzinne archiwa, np. filmiki),
- obserwacja dziecka,
- dodatkowe badania.
Specjalista może zlecić wykonanie dodatkowych badań, które pomogą ustalić, czy dziecko znajduje się w spektrum autyzmu, czy nie. Do najważniejszych z nich zalicza się badanie przesiewowe, które może zostać wykonane przez rodziców. Wiele lekarzy zleca również przeprowadzenie badań genetycznych czy słuchu i wzroku. Ponadto wykonuje się obserwację diagnostyczną ADOS-2, a także testy, które pozwalają sprawdzić, na jakim poziomie rozwojowym znajduje się dziecko.
Nietypowe zachowania u dziecka
Wczesne objawy autyzmu mogą się pojawić około 3 roku życia. Warto jednak zauważyć, że są one najbardziej zauważalne w momencie nawiązywania pierwszych kontaktów społecznych i pierwszych prób komunikacji. Wykrycie autyzmu w początkowych miesiącach życia pozwala na dobranie odpowiedniego sposobu działania, skierowanego na prawidłowy rozwój. Do niepokojących objawów zalicza się:
- unikanie lub brak kontaktu wzrokowego,
- dyskomfort podczas zabawy z rówieśnikami,
- opóźnienia w mówieniu,
- negatywną reakcję na zmiany,
- powtarzalne działania,
- niestandardowe reakcje na bodźce, np. dźwięk, zapach czy fakturę.
Warto jednak zauważyć, że każdego dziecko jest inne, a co za tym idzie, obraz autyzmu może się diametralnie różnić. Co więcej, żadne dziecko w spektrum autyzmu, nie wykazuje wszystkich objawów. Należy również wspomnieć, że wczesnym objawem autyzmu są trudności w pokonywaniu tzw. kamieni milowych (zalicza się do nich: wyrażanie emocji, rozpoznawanie osób z otoczenia czy gaworzenie) czy też regres już nabytych umiejętności.
Kiedy i gdzie zdiagnozować autyzm?
W zdecydowanej większości przypadków pierwszym miejscem, w którym diagnozuje się autyzm jest poradnia psychologiczno-pedagogiczna. Tam właśnie prowadzone są pierwsze badania, które szczególną uwagę zwracają na autystyczne zachowania. Dziecko znajduje się pod stałą opieką psychologa i pedagoga. W następnej kolejności konieczna jest wizyta u psychiatry – to on posiada uprawnienia do potwierdzenia tego zaburzenia. Warto również pamiętać, że na zbadanie dziecka pod kątem autyzmu nigdy nie jest za wcześnie. U lekarza pierwszego kontaktu warto pojawić się po zauważeniu pierwszych, zastanawiającym objawów. Im wcześniejsza diagnoza, tym lepiej dla dziecka.
Jak rozpoznać autyzm u dorosłego?
Zdarza się, że zdiagnozowanie autyzmu ma miejsce w już dorosłym wieku. Sytuacje te mają miejsce ze względu na niskie zainteresowanie tym zaburzeniem pod koniec XX i na początku XXI wieku. Po zauważeniu niepokojących objawów warto rozwiązać kwestionariusz AQ – wskazuje on na cechy, które mogą należeć do spektrum autyzmu. Uzyskanie podwyższonego wyniku, może stanowić motywacje do prowadzenia dalszych badań. Diagnoza autyzmu u osób dorosłych może okazać się znacznie trudniejsza. Przez lata osoby te mogły wypracować pewne mechanizmy, które skutecznie zamaskowały niepokojące objawy. Pozostała część badań przebiega podobnie jak w przypadku dziecka, przeprowadzane są wywiady z osobami ze środowiska czy też wykonuje się obserwację ADOS-2.